دستگاه جوجه کشی قادر است شرایطی دقیقاَ مطابق با شرایط پرنده مادر را ایجاد کرده تا بتواند تخم بارور را در زمان معینی تبدیل به جوجه  نماید.

شرایط :

دما

رطوبت

چرخاندن تخم ها

تهویه / اکسیژن رسانی

 تامین و تنظیم دما در ماشین جوجه کشی

 حرارت مورد نیازدر ماشین جوجه کشی از قدیم  به روشهای مختلف تامین شده است ، از سوزاندن فضولات حیوانات در ماشین های جوجه کشی مصریان باستان و مردم چین باستان گرفته تا پارافین و نفت و الکل و آب گرم و نیروی الکتریسیته که امروزه  نیروی الکتریسیته تقریبا در اکثر دستگاه های جوجه کشی بعنوان منبع تامین حرارت مورد استفاده قرار می گیرد

 تنظیم دما نیز با ابزار و روش های مختلفی انجام می شده است , دریچه های تعبیه شده در بدنه ماشین های جوجه کشی قدیمی ابتدایی ترین روش تنظیم دما بوده هر چند روش های متداولی بسته به نوع دستگاه مرسوم بوده و هست مثل ترموستات الکتریکی ، کپسول اتری ،کلید جیوه ای ، دماسنج جیوه ای تماسی ،  کلیدهای حرارتی الکتریک ( ترموستات های مکانیکی) و غیره

 اما امروزه با پیشرفت روز افزون علم و تکنولوژی ترموستات های الکترونیکی با مدارهای ییچیده و سنسورهای فوق حساس با کنترل دقیق دما تا ۲ دهم درجه ، کنترل دما در ماشینها ی جوجه کشی را بسیار قابل اطمینان کرده هر چند بکار بردن این ترموستاتها  تا حدی هزینه های ساخت دستگاه های جوجه کشی را بالا برده اما تا حد قابل  توجهی میزان ریسک را کاهش داده و به نوعی کاربا دستگاه های مجهز به این ترموستات ها برای  کاربران ساده تر شده است.

بحث کنترل نوساناتات دما و جلوگیری از شک های برودتی و حرارتی امر مهمی است که هر سیستم کنترل ساده و ابتدایی از پس آن بر نمی آید. البته نحوه چینش اجزای تولید دما و فن های سیرکوله هوا نقش اساسی در این امر دارند.

با نحوه تولید گرما در دستگاه های جوجه کشی بلدرچین دماوند بیشتر آشنا شوید!

تامین و تنظیم رطوبت در ماشین جوجه کشی

 رطوبت یکی از عوامل تعیین کننده ی درصد موفقیت در جوجه کشی می باشد ، تنها منبع تامین رطوبت آب است و تولید رطوبت از آب به روشهای مختلفی امکانپذیر است ، در ساده ترین  نوع، قرار دادن یک ظرف آب در ماشین جوجه کشی باعث ایجاد رطوبت می شود حال اگر  بتوان سطح آب را بصورت معینی تنظیم کرد و میزان آن را با یک رطوبت سنج ساده اندازه گیری کرد به نحو مطلوب تری میتوان بر رطوبت مورد نیاز فرآیند جوجه کشی نظارت داشت

 پاشش آب در محیط بوسیله ی پمپ مخصوص و یا به کارگیری از مدارات الکترونیکی جهت تولید بخار سرد یا همان مه سازها یا رطوبت سازهای آلتراسونیک می تواند روش موثری در تامین رطوبت مورد نیاز باشد. اما این روش فقط در دستگاه هایی به خوبی عمل می کند که عمل جابجایی هوا به طور ویژه برای بخار سرد طراحی شده باشد و اول بخار سرد را به داخل هیتر هدایت کند و سپس به سطح تخم ها منتقل کند تا شک دمایی به حداقل برسد. همچنین در استفاده از بخار ساز های التراسونیک محدودیت هایی جهت استفاده از آب وجود دارد به نحویی که آب های با املاح بالا در این دستگاه باعث انتقال رسوبات به سطح تخم می شوند و با بستن منافذ پوسته مانع رسیدن هوا به جنین می شوند.

بهترین روش در تولید رطوبت را کارخانه سازنده دستگاه بنا بر طراحی دستگاه به شما پیشنهاد می کند اما در نظر داشته باشید استفاده از رطوبت ساز های تبخیری دیسکی عواید فراوانی دارد از جمله آنها تولید رطوبت هم دما با محیط ، استفاده از هر نوع آب بدون نگرانی از انتقال رسوب به دستگاه و پوسته تخم ها، سرویس و نگهداری آسان و هزینه اولیه پایین تر از سایر رطوبت سازها.

با نحوه تولید رطوبت در دستگاه های جوجه کشی بلدرچین دماوند بیشتر آشنا شوید!

چرخش

 یکی دیگر از لازمه های جوجه کشی موفق چرخاندن تخمها در زمانهای مشخص می باشد ، بصورت طبیعی مشاهده شده است مرغ مادر به جهت جلوگیری از چسبیدن زرده به پوسته و کیسه هوای درون تخم  بطور متوسط هر ۳۵ دقیقه اقدام به چرخش تخمها می کند ، در مقیاس صنعتی اینکار را هر ۱ ساعت یکبار برای تخم مرغ و هر ۲ تا ۴ ساعت یکبار برای تخم بلدرچین بوسیله ی موتورهای الکتریکی یا فشار جکهای بادی انجام می دهند و نحوه مرسوم چرخش تخمها بدین ترتیب است که با توجه به قرار گرفتن سر کوچک تخمها بسمت پایین در شانه ی مخصوص دستگاه جوجه کشی این شانه را 35 تا۴۵ درجه نسبت به افق تغییر زاویه داده و پس از گذشت مدت زمان مشخص این تغییر زاویه 35 تا 45  درجه ای نسبت به افق را از طرف مقابل اعمال می کنند  باید توجه داشت هر گونه چرخش باید به آرامی و بدون تکانهای شدید انجام پذیرد زیرا تکان شدید باعث صدمه به جنین شده و از میزان موفقیت در جوجه کشی میکاهد . هر چند چرخش بصورت دستی هم نیز انجام می گیرد اما به دلایل مختلف از جمله مسائل بهداشتی و نوسانات دما و رطوبت به علت باز شدن درب دستگاه توصیه نمی شود.

امروزه تکنولوژی چرخش آهسته و نا محسوس بسیار مرسوم می باشد که در این روش معمولا یا از موتورهای دائم گردش با دور پایین استفاده می شود و یا هر چند دقیقه چند ثانیه برق به موتور داده می شود تا چرخش به آهستگی صورت گیرد.

با نحوه چرخش در دستگاه های جوجه کشی بلدرچین دماوند بیشتر آشنا شوید!

گردش راک در تمام دستگاه های بلدرچین دماوند به صورت موتور گیربکس آرام  و تمام اتوماتیک است که با استانداردهای جوجه کشی برای حرکت راک دستگاههای جوجه کشی برابری میکند در این روش حرکت راک قابل دید با چشم نیست که باعث بالا رفتن راندمان جوجه کشی می گردد. همچنین امکان گردش یکباره و با سرعت آرام به طوری که با چشم بتوان حرکت راک را ملاحظه کرد در دستگاه های دماوند وجود دارد. 

تهویه

در یک جوجه کشی موفق و درکنار دما، رطوبت، چرخش و صد البته  رعایت مسائل بهداشتی، تهویه نقش مهمی را ایفا می کند و مدیریت صحیح آن در طول دوره بطور قطع یکی از رموز بدست آوردن راندمان بالا در پایان دوره می باشد ، در ادامه با ذکر نمونه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت . یک تخم مرغ در خلال ۲۱ روز در داخل دستگاه جوجه کشی بطور متوسط حدود ۴۴ لیتر اکسیژن استفاده و حدود ۳۳ لیتردی اکسید کربن تولید می کند وقتی که تخم مرغ یک نطفه ی زنده ی خیلی کوچک می باشد، تبادلات  گازی خیلی اندک است ولی همچنان که جوجه رشد می کند مقدار این تبادلات به صورت تساعدی افزایش می یابد از این رو در هنگام تفریخ خروج جوجه از تخم یکصد عدد تخم ، به حدود ۱٫۳یک و سه دهم متر مکعب اکسیزن نیاز داردو ۰٫۷هفت دهم متر مکعب دی اکسید کربن تولید می کند

هوای تازه تقریبا شامل 78% نیتروژن خنثی و 21% درصد اکسیژن است

در ارتفاع خیلی بالا اکسیژن کافی در هوا جهت جوجه درآوری مطلوب وجود ندارد و ضروری است که اکسیژن به دستگاه های جوجه کشی اضافه شود. در یک ماشین جوجه کشی با افزایش تعداد تخمها نیاز به اکسیژن افزایش می یابد و به همین نسبت میزان بیشتری دی اکسید کربن تولید می شود، تولید نهایی دی اکسید کربن بازتابی از تولید حرارت بدن حیوان می باشد، بنابراین باز کردن هوا کش ها برای خارج کردن گرمای اضافی دستگاه باعث بیرون راندن دی اکسید کربن و تامین اکسیژن تازه نیز می شود، لذا بیشتر ماشین های جوجه کشی بزرگ وقتی با ظرفیت کامل کار میکنند قابلیت جوجه درآوری بیشتری دارند، غالبا” توصیه می شود که اگر در دستگاهی کمتر از دو سوم ظرفیت تخم خوابانده شود به همان میزان نیز باید دریچه های تهویه بسته شوند که امروزه با پیشرفت تکنولوژی،  میزان اکسیژن مورد نیاز با سنسورهای فوق پیشرفته بطور مداوم اندازه گیری شده و تهویه نیز بطور خودکار و دقیق انجام می گیرد. (فقط در دستگاه های بزرگ و صنعتی)

لازم به ذکر است که تبخیر آب از تخم ها نسبت مستقیم با جریان هوای موجود در دستگاه جوجه کشی دارد بدین صورت که هرچه سرعت جریان هوا بیشتر باشد تبخیر نیز زیادتر بوده و برعکس، در نتیجه جریان هوا و میزان تبخیر باید درست و متناسب باشد به عبارتی در دستگاه های جوجه کشی با جریان هوای زیادتر، باید رطوبت بیشتری برای رسیدن به حد نرمال به دستگاه تزریق شود و آن دسته از دستگاه هایی که ازجریان هوای پایین تری برخوردار می باشند باید خشک تر باشند

جریان هوای تند، تبخیر را افزایش داده و گرما را از تخم خارج می کند بنابراین هوایی با سرعت جابجایی بیشتر نسبت به هوایی با جریان کند تر به افزایش متناسب گرما و رطوبت نیاز دارد

میزان دی اکسید کربن در داخل تخم اسیدیته ی آلبومین را تعیین می کند، مقادیر بسیار زیاد و یا بسیار کم آن ساختمان پروتئین را تغییر می دهد، اگر جریان هوا خیلی زیاد باشد تمام گاز co2 تخم خارج می شود و اگر جریان ناکافی باشد بالا رفتن گاز co2  در داخل تخم در حد خطرناکی جنین را تضعیف خواهد نمود.

تکامل مسیرهای متابولیسمی جنین با تبخیر آب درون تخم صورت می گیرد و این تبخیر بوسیله کاهش وزن تخم در دستگاه جوجه کشی مشخص می گردد . این عمل هم در شرایط طبیعی و انکوبه شدن تخم بوسیله پرندگان والد و هم در حالت انکوباسیون مصنوعی تخم ها انجام می شود . توزین منظم و دوره ای تخم ها و رسم نمودار کاهش وزن آن ها ، یکی از روش های مهم مورد استفاده در کنترل و نظارت بر تکامل و سلامت جنین ها می باشد .

میزان کاهش وزن قابل قبول تخم از زمان شروع انکوباسیون تا نوک زدن جوجه به پوسته و شکستن آن ، 13 درصد و تا زمان خروج جوجه از تخم 16 درصد است . هر چند این میزان دارای دامنه ای از 11 تا 16 درصد می باشد . میزان کاهش وزن تخم در دوران انکوباسیون ثابت و یکنواخت نبوده و در ابتدا و انتهای دوره انکوباسیون ، مقدار کاهش وزن بیشتر است . رسم نمودار کاهش وزن تخم ها برای مقایسه این میزان با مقادیر توصیه شده در روزهای مختلف انکوباسیون ، بسیار کمک کننده است . با کاهش وزن تخم ، اندازه اتاقک هوایی آن بزرگتر می شود .

کاهش وزن تخم ها بیش از مقدار توصیه شده ، ممکن است نشانگر پایین بودن میزان رطوبت درون دستگاه جوجه کشی باشد . برای افزایش رطوبت ، می توان یک ظرف آب درون دستگاه جوجه کشی قرار داده و یا درون دستگاه را مرطوب کرد . اگر به اقدامات بیشتری نیاز باشد ، پوسته تخم در محل قرارگیری اتاقک هوایی بوسیله چسب سفید رنگ غیر سمی پوشانده شده تا میزان سطح تخم که از آن تبخیر صورت می گیرد ،کاهش یابد .

در صورت بالا بودن میزان رطوبت درون دستگاه جوجه کشی، میزان کاهش وزن تخم کمتر از حد توصیه شده ، خواهد بود که سبب مرگ جنین ها و یا ناهنجاری هایی در آن ها می گردد . عدم کاهش وزن تخم ها به میزان مناسب از طریق اعمالی مانند قرار دادن ژل سیلیکا ( Silica Gel ) در درون دستگاه جوجه کشی به منظور جذب رطوبت اضافی آن ، قابل اصلاح است . در صورت لزوم ممکن است با استفاده از کاغذ سمباده ، پوسته تخم در محل قرارگیری اتاقک هوایی به آرامی سنباده زده شده و یا سوراخ کوچکی در پوسته روی اتاقک هوایی ایجاد شود ( بدون آن که غشاء های پوسته پاره شود ) تا امکان تبخیر آب درون تخم افزایش یابد .  تخم ها جهت بررسی زنده بودن جنین درون آن ها ، بایستی نوردهی و کندل شوند .

در طبیعت بسیاری از گونه های پرندگان ، پرندگان نر و ماده عمل جوجه کشی تخم ها را تا زمان رسیدن پرنده ماده به مرحله پایانی تخمگذاری ، شروع نمی کنند و این عمل به هم زمانی خروج جوجه ها از تخم کمک می کند . در سیستم پرورش در قفس و مراکز پرورش پرندگان نیز به منظور اعمال مدیریت صحیح ، تنظیم همزمانی خروج جوجه ها از تخم ، موضوعی مهم است . بخصوص اگر عمل جوجه کشی با آشیانه سازی بطور همزمان انجام گیرد و در مقیاس بالایی باشند . پرندگانی که زمان جوجه کشی و آشیانه سازی آن ها قدیمی تر است ، برای آن هایی که آشیانه سازی را به تازگی شروع کرده اند ، به عنوان یک تهدید محسوب می شوند .

شرایط مکان نگهداری تخم ها عبارت است از : دمای 3/18 – 8/12 درجه سلسیوس ( 65 – 55 درجه فارنهایت ) که دمای 8/12 درجه سلسیوس برای تخم های اکثر گونه های پرندگان دمای مناسبی است . رطوبت نسبی مکان نگه داری تخم ها باید حدود 75 درصد باشد . عمل گرم کردن تخم ها تا دمای 27 درجه سلسیوس ( 80 درجه فارنهایت ) و به مدت هر پنج دقیقه یکبار در شبانه روز انجام می گیرد تا به بهبود قابلیت جوجه درآوری تخم ها کمک کند . همچنین عمل چرخاندن تخم ها با زاویه 90 درجه در پایان عمل گرم کردن و یکبار در شبانه روز ، امکان زنده ماندن جنین داخل تخم ها را افزایش می دهد .

با وجود اعمال توصیه های فوق و تامین شرایط مطلوب برای تخم های انبار شده ، افزایش احتمال مرگ جنین درون تخم ها تا دو درصد در روز ، می تواند قابل قبول باشد ( پس از گذشت یک روز از انبار کردن تخم ها ، از هر یکصد تخم بارور جنین دار ، دو جنین تلف خواهند شد ) . معمولا تخم های بارور بیش از یک هفته نگه داری نمی شوند زیرا بعد از این مدت ، احتمال ازبین رفتن جنین ها افزایش می یابد . بایستی توجه داشت که عمل نگه داری تخم های نطفه دار قبل از ورود به دستگاه جوجه کشی در مورد بعضی از گونه های غیر اهلی مانند گنجشک سانان ( نظیر گنجشک – طوطی – مرغ عشق و فنچ ) بر اساس روش فوق توصیه نمی گردد ، زیرا نتیجه آن رضایت بخش نیست . اما تخم های نطفه دار پرندگان آبزی ( نظیر اردک – غاز و مرغابی ) را عموما به خوبی می توان انبار و نگه داری کرد.

پرورش صنعتی بوقلمون

اگرچه یک سری اختلافات اساسی بین بوقلمون ها و مرغ ها وجود دارد ولی این اختلافات بیشتر از لحاظ وزن و اندازه است و اصول کلی مربوط به ساختمان های پرورش بوقلمون و تجهیزات مربوطه تا حد زیادی شبیه به ساختمان های مرغداری و تجهیزات آن ها می باشد و روی همین  اصل پرورش مرغ با پرورش بوقلمون تغییرات کلی پیدا نمی نماید .

در دنیای امروز که مصرف پروتئین حیوانی روز به روز بیشتر می شود بدون شک نیاز بشر به گوشت سفید و قرمز نیز افزایش می یابد و در این رابطه قسمت زیادی از گوشت سفید مورد مصرف جوامع بشری را می توان از طریق پرورش صنعتی بوقلمون تامین نمود . روی همین اصل پرورش بوقلمون در ابعاد وسیع و در شکل صنعتی مطرح بوده و واحدهای بزرگی برای پرورش بوقلمون در کشورهای مختلف جهان به وجود آمده است . در ایران نیز از دیر باز توجه خاصی به پرورش بوقلمون شده و در بسیاری از استان های کشور ما به ویژه در استان های شمالی نظیر گیلان و مازندران و گلستان واحدهای پرورش صنعتی بوقلمون توسعه یافته است و جوجه یک روزه بوقلمون و دستگاه جوجه کشی مخصوص برای خوابانیدن تخم نطفه دار بوقلمون تهیه شده است .

امید می رود با پیشرفت تکنولوژی پرورش بوقلمون در کشور سطح تولید گوشت سفید به میزان قابل ملاحظه ای افزایش یافته و بخش مهمی از منابع پروتئینی مورد نیاز تامین گردد .

صنعت مدرن پرورش بوقلمون

تعدادی از پرورش دهندگان مهم بوقلمون بیشتر بوقلمون های پرورش یافته در دنیا را تهیه می نمایند . موسساتی نظیر موسسه British united Turkeys و Nicholas and Hibrid Turkeys تماما متعلق به موسسات داروئی بزرگ یا شرکت های بین المللی هستند . پرورش دهندگان کوچک تر بازارها را اختصاصی کرده اند .

تقریبا 36 میلیون پولت بوقلمون به وسیله صنعت بوقلمون انگلیسی در سال تولید می شود با حدود 400 میلیون در سراسر دنیا که اساسا از فرانسه ، ایتالیا ، اسرائیل و آمریکا است . درجه یکپارچگی و ائتلاف به وسیله انگلستان سر مشق و نمونه شده است جایی که چهار شرکت %75 بوقلمون ها را تولید می نمایند . شرکت های تولید کننده در تمام سال بوقلمون پرورش می دهند . غالب آن ها کاملا مجهز به گله مادر ، دستگاه جوجه کشی ، محل های پرواز بندی آسیاب ها ، مجتمع های فرآوری و نیروهای فروش هستند . 

گفته می شود که اقتصادی ترین منبع تجارتی پروتئین گوشت موجود است . از نظر چربی نیز مقدار آن در بوقلمون پایین است که 10% بوده و با مقایسه با 24% در گوشت گاو و 23% در گوشت خوک مقدار خیلی کمی به نظر می رسد.

از اول خرداد ماه کبوتر شروع به جفت گیری می کند . برای تهیه محیط مناسب جفت گیری باید به تهیه لانه های جداگانه ای برای هر جفت کبوتر پرداخت ، تا بتوان به جوجه های حاصله بهتر رسیدگی کرد و از  توی هم رفتن کبوترها جلوگیری کرد . هر لانه باید جایگاهی برای تخم گذاری داشته باشد . طبیعی است که ساختار عضلانی کبوتر ماده و نر باید خوب باشد . ( زیاد چاق و یا زیاد لاغر نباشند ) . از شرایط مهم باروری و جوجه درآوری مبتلا نبودن کبوتر نر و ماده به بیماری های واگیر و انگلی است .

کبوتر ماده اولین تخم خود را در سن پنج ماهگی می گذارد ولی به ندرت قبل از یک سالگی با کبوتر نر جفت گیری می کند . کبوتر ماده در هر بار فقط یک تخم می گذارد و پس از دو روز تخم بعدی را می گذارد و بعد از جفت گیری با کبوتر نر ، اسپرم تا هشت روز در مجرای تخم بر ، زنده و فعال باقی می ماند و تخم یک روز قبل از تخم گذاری بارور می گردد ، سپس به دور زرده سه لایه از سفیده قرار می گیرد و سپس پوسته داخلی و خارجی ساخته شده و تخم در طی 16 تا 24 ساعت در مجرای تخم بر کبوتر ماده کامل می شود و سپس به بیرون از بدن ، رانده می شود . پس از 25 تا 30 روز از اولین جفت گیری ، از تخم در آمدن جوجه ها صورت می گیرد و پس از آن کبوتر ها می توانند دوباره جفت گیری کرده و پس از پنج روز تخم گذاری کنند و معمولا بعد از تخم گذاری دوم ، کبوتر  نر و ماده به مدت 19 تا 20 روز با هم به نگهداری از تخم می پردازند . کبوتر ماده در طول شب و کبوتر نر روزها بر روی تخم می خوابند .

تخم کبوتر را نمی توان در دستگاه جوجه کشی صنعتی قرار داد زیرا جوجه کبوترهای تازه از تخم درآمده ، بدنی برهنه و ضعیف و لاغر دارند و نیازمند تغذیه به وسیله مادران خود می باشند . کبوتر ماده  با استفاده از شیره چینه دان و غذای له شده به جوجه ها غذا می دهد ، هم چنین جوجه کبوتر نیازمند پرستاری ، حمایت و گرمای بدن مادر خود هستند .

پس از کمی بزرگ شدن جوجه ها ، کبوتر های ماده دوباره اقدام به تخم گذاری می کنند . البته در جوجه کشی صنعتی تخم کبوتر به درجه حرارت 30 تا 38 درجه حرارت سانتی گراد و درجه رطوبتی معادل 70 % تا 75 % نیازدارد و باید تخم را روزی دوبار چرخاند . تشخیص نر و ماده بودن جوجه ها بسیار دشوار است و نیاز به تمرین دارد .

اگر یکی از والدین جوجه کبوتر ها بمیرد و یا کبوتر ماده به جوجه های خود توجهی نکند باید جوجه ها را به زیر پر و بال کبوتر ماده گذاشت که جوجه هایی به متان سن و سال دارد و یا به تغذیه دستی این جوجه ها به وسیله قطره چکان اقدام نمود و دانه ها را ابتدا تخمیر ، سپس له کرده و به جوجه ها خوراند.

کبوتر ماده به مدت یک هفته جوجه ها را زیر پر و بال خود می گیرد ، سپس در سه هفته بعد فقط به آن ها غذا می دهد و در سن چهار هفتگی ، هنگامی که بال و پر جوجه ها در می آید و می توانند خود به تنهایی غذا بخورند ، آنان را از مادر گرفته و جهت پرورش و یا کشتار جدا می کنند . باید جوجه های جدا شده جهت پرورش در آشیانه خاصی که گنجایش 45 تا 60 جوجه دارد تا هنگام بلوغ و جفت گیری نگهداری کرد.

تنظیم صحیح درجه حرارت دستگاه جوجه کشی یک اصل حیاتی است . میزان دما بخصوص در ابتدای دوره جوجه کشی بسیار مهم و حیاتی می باشد . در این دوره زمانی ، افزایش دمای انکوباسیون حتی در حدود یک درجه سلسیوس ( 8/1 درجه فارنهایت ) ، می تواند سبب مرگ جنین شود . بایستی توجه داشت که افزایش دما در دوره انکوباسیون حتی کمتر از یک درجه سلسیوس ، هر چه بیشتر بطول انجامد ، می توان انتظار داشت اثرات زیان بار بسیار بیشتری را بر جنین ها داشته باشد .جنین هایی که در چنین حالتی زنده می مانند ، پس از تولد کوچک و ضعیف بوده و کیسه زرده آن ها به محوطه بطنی وارد نمی شود . بالا بودن ناچیز میزان دمای انکوباسیون در جنین هایی که زنده مانده و هچ شده اند ، می توان منجر به افزایش میزان ناهنجاریی هایی از قبیل گردن کج و خمیده ، پنجه های پیچ خورده و منقار متقاطع و قیچی شکل گردد .

پاین تر بودن دمای انکوباسیون نسبت به میزان توصیه شده ، می تواند سبب مرگ درون پوسته و یا تولد جوجه های ضعیفی شود که به علت داشتن یک کیسه زرده بزرگ ، شکمی نرم و وارفته داشته و بزرگ تر از اندازه طبیعی هستند . کاهش دمای دوره انکوباسیون حتی به میزان بسیار ناچیز ، میتواند سبب تاخیر در زمان هچ شدن جوجه ها به میزان یک روز و یا بیشتر گردد . طی روزهای پایانی دوره انکوباسیون ، تغییرات جزئی دما ( کم تر از نیم درجه سلسیوس ) درای تاثیر کم تری برجنین بوده ، زیرا توانمندی های تنظیم دمای بدن جنین ارتقاء یافته و می تواند بر تغییرات ناچیز دما ، فائق آید . تنها اثر تغییرات دما در این مرحله انکوباسیون ، جلو افتادن و یا تاخیر در تاریخ هچ شدن تخم ها و خروج جوجه ها است .

تخم شترمرغ در محدوده دمایی 4/36 – 36 درجه سلسیوس ( 5/97 – 8/96 درجه فارنهایت ) ، طوطی های کوکاتو و ماکائو در محدوده دمایی 37 – 8/36 درجه سلسیوس ( 6/98 – 2/98 درجه فارنهایت ) ، پرنده گالاه  ( Galah ) و پاراکیت استرالیایی در محدوده دمایی 1/37 – 37 درجه سلسیوس ( 8/98 – 6/98 درجه فارنهایت ) انکوبه می شوند .

براساس یک قاعده و دستور کلی ، تخم های کوچک در دمای 37 درجه سلسیوس ( 6/98 درجه فارنهایت ) و تخم های بزرگتر در محدوده دمایی 8/36 – 5/36 درجه سلسیوس ( 2/98 – 7/97 درجه فارنهایت ) انکوبه می گردند .

به طور کلی بسته به هدف از پرورش فنچ و مکان نگه داری آن ها ، پرورش فنچ ها به دو روش اصلی زیر صورت می پذیرد :

1 . پرورش فنچ به عنوان پرنده خانگی : در این روش یک جفت پرنده در یک قفس و یا حداکثر چند جفت پرنده در یک پرنده خانه در حیاط ، پاسیو یا گلخانه منزل نگه داری و پرورش می یابند .

2 . پرورش و تکثیر اقتصادی فنچ به عنوان یک شغل سودآور : در این روش به منظور تکثیر انبوه ، تعداد زیادی فنچ در قالب گله های مجزا به عنوان پرنده مولد در تعدادی پرنده خانه که در یک سالن مناسب تعبیه شده اند ، نگه داری می شوند .

که البته در هر دو روش با توجه به سایز تخم پرنده استفاده از دستگاه جوجه کشی امکان پذیر نیست.

صرف نظر از هدف و شیوه نگه داری و پرورش فنچ ، قفس یا پرنده خانه محل زندگی و زیست گاه پرنده بوده و تمام مراحل زندگی پرنده در داخل آن سپری می شود . از این رو پرورش دهنده فنچ باید با درک نیازها و اصول نگه داری صحیح این پرندگان ، قفس یا پرنده خانه مناسب را طراحی و اجرا نموده و بهترین و مناسب ترین شرایط محیطی را برای زندگی شان فراهم نماید . بر خلاف طراحی قفس بلدرچین که می توان  در ساخت آن از توری های مشبک با ابعاد بزرگ تر استفاده کرد در ساخت قفس فنچ باید توری مناسب تهیه شود به طوری که پرنده یا جوجه های آن نتوانند از قفس خارج شوند.

برای احساس راحتی فنچ ها در قفس یا پرنده خانه می بایست شرایط محیط داخل آن ها طوری طراحی و ساخته شود که راحتی و آرامش پرنده تامین شود . فنچ ها برخلاف طوطی سانان نمی توانند بر روی دیواره های قفس بخزند و بازی کنند . از این رو پرواز ، تنها وسیله ورزش موثر آن ها است . بنابراین طول قفس نگه داری فنچ ها بایستی حتی الامکان زیاد باشد تا امکان پرواز مناسب را برای آن ها فراهم کند .

شکل و ابعاد قفس یا پرنده خانه باید به گونه ای باشد که تمام جاهای آن در دسترس و قابل نظافت باشد . درهای قفس باید به اندازه کافی بزرگ باشد که امکان وارد کردن دست و گرفتن پرنده ها فراهم باشد و در حدی بزرگ نباشد که باعث فرار پرنده از قفس شود . در یک قفس به هیچ وجه نباید کم تر از یک جفت پرنده نگه داری شود و نگه داری تعداد بیشتر با رعایت تراکم مناسب پرنده در واحد سطح ، امکان پذیر است و بستگی به میزان بزرگی قفس دارد . در هر صورت بهتر است در یک قفس بیش از سه جفت فنچ نگه داری نشود و برای نگه داری تعداد بیشتر ( تا حداکثر 40 جفت ) باید از پرنده خانه هایی با ابعاد مناسب ( حدودا 8 متر مربع مساحت و با ارتفاع 2 متر ) استفاده شود . در هنگام آماده سازی قفس یا پرنده خانه برای فنچ ها سعی شود بزرگ ترین قفس ممکن تهیه و در صورت امکان پرنده خانه مناسب ساخته شود .

در ساخت قفس یا پرنده خانه رعایت موارد ذیل الزامی است :

1 . اجتناب از طراحی های تزئیناتی پیچیده و ایجاد فضاهایی که نظافت آن ها سخت است .

2 . اجتناب از ساخت ساختارهای استوانه ای کوتاه یا بلند در قفس های کوچک

3 . ممانعت از وجود شکاف هایی که ممکن است انگشتان پای پرنده در آن گیر کند .

4 . عدم تعبیه وسایلی از جنس فلزات سمی مثل برنز یا مس

5 . عدم تعبیه وسایلی که رنگ آن ها در حال جدا شدن است .

6 . عدم استفاده از چوب های سمی ( چوب برخی گیاهان برای فنچ ها سمی است ) به عنوان چوب نشیمن

در بعضی مواقع جوجه شتر مرغ افزایش وزن مناسبی دارد. به طوری که در یک زمان کوتاه به مقدار قابل توجهی این افزایش وزن صورت می گیرد و به عبارت دقیق تر، تنها در 77 روز اول به وزن بالای 23 کیلوگرم می رسد. از سوی دیگر جوجه شترمرغ حیوانی با رشد آهسته است چرا که در 12 ماهگی به رشد کامل اسکلتی اش می رسد و این موضوع در مقایسه با 6-5 هفتگی در پرندگان اهلی قابل مشاهده است. حتی هنگامی که به وزن 30 کیلو گرم می رسند جوجه تنها یک سوم از وزن پرواری استانداردش را به دست آورده است.

الگوی تغییر وزن به عنوان یک شاخص افزایش وزن بدن برای 3 ماه اول زندگی از زمانی که رشد جوجه به کندی صورت می گیرد تا زمانی که به حداکثر رشد روزانه برسد نشان داده شده است. جوجه ها در 4 تا 8 روز اول پس از ترک دستگاه جوجه کشی، کاهش وزن دارند و پس از این دوره افزایش وزن می یابند. در آزمایشی که در یکی از مزارع آفریقای جنوبی انجام شد گروهی از پرندگان با جیره پروتئینی 5/14 درصد و گروه دیگر با جیره پروتئینی 5/17 درصد تغذیه شدند. این آزمایش نشان داد جوجه هایی که با جیره پروتئینی بالاتر تغذیه شدند افزایش وزن بیشتری داشته اند.

همه پرندگان به این حالت ایده آل از رشد نخواهند رسید، زیرا میزان رشد در جوجه های شتر مرغ بسیار متنوع است. در 35 روزگی شاید برخی از جوجه ها با وجود روش و محیط پرورشی یکنواخت 2 تا 3 برابر نسبت به جوجه های کوچک تر رشد بیشتری داشته باشند. هنوز مشخص نیست که چرا میزان رشد در شتر مرغ بسیار متنوع و گوناگون می باشد، اگرچه عواملی برای اثر گذاشتن در گسترش این تفاوت ها شناخته شده اند که عبارتند از: ارث بردن میزان رشد، رفتار، ترکیب خوراک و عوامل محیطی. بنابراین، تحقیق برای مشخص کردن الگوی رشد بر روی نژادهای گوناگون جوجه های شتر مرغ ضروری می باشد.

جوجه شتر مرغی که از تخم خارج می شود به طور معمول در حدود 65 درصد از وزن اولیه تخم در شروع جوجه کشی را دارد. برای مثال، تخمی با وزن 1500 گرم، جوجه ای به وزن 975 گرم را تولید می کند. اگر تخم کاهش وزن بیشتری از 15 درصد داشته باشد جوجه سبک تر خواهد شد و اگر تخم کمتر از 15 درصد کاهش وزن داشته باشد، جوجه سنگین تری از تخم خارج می شود.

پیشنهادها و قوانینی را در رابطه با اندازه یک جوجه شتر مرغ در وزن های گوناگون می توان به دست آورد چرا که رشد به آسانی قابل مشاهده است. اندازه های گوناگون جوجه های شتر مرغ در وزن های متفاوت در طی مرحله رشد در 3 ماه اول زندگی در جدول زیر قابل مشاهده است. اگر درجه بندی کردن برای وزن پرندگان امکان پذیر نیست، اندازه گیری وزن و قد پرندگان و مقایسه با داده ها می تواند تخمینی از وزن مطلوب پرنده را به پرورش دهنده نشان دهد.

از کجا تخم نطفه دار برای جوجه کشی تهیه کنیم؟

1-     بازارهای محلی

اگر شما به تعدادی تخم نطفه دار برای دستگاه جوجه کشی نیازمند هستید بهتره یه سری به بازار روزهای محلی که در اکثر شهرستان ها برپا  میشه بزنید. این بازار ها معمولا یک روز درهفته با عناوین جمعه بازار، پنجشنبه بازار و ... در مکان های مشخصی برگزار می شوند. برای اطمینان از سالم بودن و نطفه داری تخم های هایی که تهیه میکنید بهتره بار اول از یک فروشنده تعداد کمی خریداری کنید و بعد از تست های اولیه تشخیص نطفه داری و  کندلینگ تخم  اقدام به خرید بیشتر نمایید.

معرفی تعدادی از بازارهای محلی شهرهای شمالی کشور

استان گلستان:

چهارشنبه بازار در گرگان

شنبه بازار: آزاد شهر، سیمین شهر

یکشنبه بازار: انبار الوم، کردکوی، کلاله، فاضل آباد (ایمرملاساری)

یکشنبه بازار: هفتگی روستای قرنجیک قربان آخوند

دوشنبه بازار: بندرترکمن، قرق، (یلمه سالیان، کرد)

سه شبنه بازار: بندرگز، مینودشت، رامیان، (عطاآباد، بی بی شیروان، بهلکه)

سه شنبه بازار: خوجه نفس

چهارشنبه بازار، گرکان، کمیشان، (چن سبلی)

پنج شبنه، آق قلا، (سرحنکلاته)

جمعه بازار: گنبد کاووس، بازار مرزی ایلچه برون کالیکش، کری مرزن کلاته
 بازارهای هفتگی در شهرهای بندرترکمن و آق‌قلا دارای سابقه بهتری هستند .

استان مازندران:

بازار روز نوشهر (هر روز)

شنبه بازار در خرم‌آباد (تنکابن)

سه شنبه بازار خرم آباد (تنکابن) تا ساعت 14

دوشنبه بازار تنکابن (مقابل بازار ماهی)

چهارشنبه بازار سلیمان آباد،(15 کیلومتری تنکابن)

یکشنبه بازار سلمان شهر (متل قو)

سه شنبه بازار نوشهر

چهارشنبه بازار نشتارود

جمعه بازار جویبار

پنج شنبه بازار بهنمیر

چهارشنبه بازار قائم شهر

پنچ شنبه بازار هفتگی معروف شهر گلوگاه (گلیا) بندپی شرقی در حاشیه رودخانه سجارود روستای کوهپایه سرا

یکشنبه بازار در شهر کیاکلا از توابع قائم‌شهر

جمعه بازار شهر امیرکلا از توابع بابل

سه‌شنبه بازار آمل

استان گیلان:

دوشنبه بازار آستانه اشرفیه

پنج شنبه بازار آستانه اشرفیه

چهارشنبه بازار کیاشهر

یکشنبه بازار دستک

شنبه بازار دهشال

سه شنبه بازار دهکا

شنبه بازار تجن گوکه

سه شنبه بازار چهارده روز

شنبه بازار هفتگی لسکوکلایه

شنبه بازار انزلی

چهارشنبه بازار حسن رود

پنج شبنه بازار زیباکنار

دوشنبه بازار کپورچال

سه شنبه بازار املش

شنبه بازار رانکوه

پنچ شنبه بازار شهر تالش

پنج شنبه بازار هشتپر

شنبه بازار اسالم

دوشنبه بازار لیسار

چهارشنبه بازار حویق

یکشنبه بازار خلیفه آباد

یکشنبه و چهارشنبه بازار کوچصفهان

شنبه و سه شنبه بازار لشت نشاء

شنبه بازار لولمان

دوشنبه بازار و پنچ شنبه بازار خشکبیجار

یکشنبه بازار خمام

پنجشنبه بازار شاقاجی

دوشنبه بازار سنگر

شنبه بازار جورشر

چهارشنبه بازار آقا سید شریف

دوشنبه و پنج شنبه بازار رودبار

یکشنبه بازار منجیل

شنبه بازار لوشان

چهارشنبه بازار رستم آباد

یکشنبه بازار رودسر

پنج شنبه بازار کلاچای

دوشنبه بازار رحیم آباد

چهارشنبه بازار چابکسر

چهارشنبه بازار رضوانشهر

سه شنبه بازار پره سر

چهارشنبه بازار پونل

دوشنبه و پنج شنبه بازار سیاهکل

سه شنبه بازار دیلمان

چهارشنبه بازار پیرکوه

چهارشنبه بازار تازه آباد جنگاه

دوشنبه بازار شهر شفت

یکشنبه بازار چوبر

چهارشنبه بازار جیرده

چهارشنبه شیخ محله

سه شنبه شهر فومن

شنبه بازار گوراب پس

یکشنبه بازار گشت رودخان

پنجشنبه بازار آلیان

چهارشنبه بازار زیده

چهارشنبه بازار خشک نودهان

سه شنبه بازار رودبنه

شنبه و سه شنبه بازار پاشاکی

سه شنبه بازار لفمجان

شنبه بازار شیخعلی کلایه

شنبه بازار و چهارشنبه بازار شهر لنگرود

بازار مال فروشان لنگرود و بازار سنتی و دائمی فروش ماهی

دوشنبه بازار کومله

شنبه بازار اطاقور

دوشنبه بازار شلمان

جمعه بازار چمخاله

جمعه بازار لات لیل

یکشنبه بازار سنتی صومعه سرا

پنج شنبه و جمعه بازار تولم شهر (مرجقل)

دوشنبه بازار گوراب زرمیخ

دوشنبه بازار هند خاله

پنج شنبه بازار نوخاله

دوشنبه بازار ضیابر

چهارشنبه بازار کسما

پنج شنبه بازار طاهر گوراب

سه شنبه بازار اباتر

بازار سنتی محلی هفتگی شهر ماسال روز شنبه

پنج شنبه بازار شاندرمن

اگر در شهرستان شما بازار محلی برای عرضه محصولات روستایی مخصوصا مرغ و خروس و تخم مرغ و ... وجود داره لطفا در بخش نظرات پایین مطلب با جزئیات ذکر کنید تا این مطلب تکمیل شود.

2-     پرورش دهندگان طیور (معتبر)

چنانچه قصد فعالیت جدی برای کار با دستگاه جوجه کشی را دارید بهتره تا تخم نطفه دار را مستقیم و با نظارت از مزارع معتبر تهیه کنید. مزارع پرورش طیور معمولا با رعایت عوامل تغذیه ای مورد نیاز طیور مولد محصولات باکیفیت تری را نسبت به افرادی که به طور سنتی اقدام به نگهداری طیور می کنند به شما عرضه می کنند. شما میتوانید با جستجو از داروخانه های دامپزشکی، فروشگاه های  لوازم مرغداری و تعاونی های مرغداران و دان فروشی ها پرورش دهندگان رو پیدا کنید. پرورش دهنده ها معمولا تمام اصول لازم برای تولید تخم های نطفه دار با کیفیت را رعایت میکنند . البته هوشیاری شما در بررسی مزرعه طرف قرارداد شما نسبت به نداشتن تلفات و مصرف دارو با دوز درمانی میتونه به خرید بهتر شما کمک کنه.

3-    احداث مزرعه مادر ( گله مولد)

یکی از بهترین روش ها برای تهیه تخم نطفه دار پرندگان نگهداری از پرندگان مولد هستش برای این کار لازم هست تا شما اطلاعات کافی از نحوه نگهداری پرنده مورد نظر را برای تولید تخم های قابل جوجه کشی داشته باشید. برای تکمیل دانش نگهداری پرنده های مولد برای هر پرنده به بخش مقالات سایت مراجعه کنید. در دفترچه راهنمای دستگاههای جوجه کشی شرکت دماوند به طور مختصر برای نگهداری هر پرنده نکات کلیدی مطرح شده است.

4-    واسطه ها : (هشدار)

پر ریسک ترین گزینه برای خرید تخم نطفه دار واسطه ها هستند و هرچه این واسطه ها دور تر از شما باشند درجه ریسک بالاتر می رود. متاسفانه چند وقتی است که سایت های زیادی در اینترنت راه اندازی شده اند با شماره تلفن و حتی آدرس های ظاهرا واقعی ولی متاسفانه گزارش هایی که ما داریم بیانگر کلاهبرداری های بسیار از متقاضیان خرید تخم نطفه دار بوده است. گاها شکایت های زیادی از این افراد و سایت ها به پلیس فتا شده و خیلی از مالباختگان به حقوق خود رسیدند ولی چه بسیار از خریدارانی که فرصت پیگیری و شکایت را نداشتند. نمونه ای از این کلاهبرداری ها به این صورت است که هیچ کالایی برای مشتری نمی فرستند و یا تخم های بدون نطفه می فرستند و در مواردی مشاهده شده تخم هایی که به دلایلی تبدیل به جوجه نشده اند را مجداد به بازار وارد می کنند.

اگر مجبور شدید که از واسطه های اینترنتی تخم نطفه دار تهیه کنید به موارد زیر دقت کنید:

1-       سایت دارای نماد اعتماد الکترونیک واقعی باشد.

2-       آدرس دقیق و معتبر داشته باشد.

3-       آدرس را بررسی کنید و در صورت امکان خرید را حضوری انجام دهید.

4-       شماره حساب را از بانک استعلام کنید و مطمئن شوید حساب قدیمی و معتبر هست.

5-       از واریز وجه به شماره حساب هایی که کمتر از یک سال از تاریخ افتتاح آن می گذرد پرهیز کنید.

6-       در صورت خرید و تاخیر در پاسخگویی و مشاهده اولین نشانه های کلاهبرداری مراتب را سریعا به پلیس فتا گزارش دهید.

7-       دقت کنید که شرکت های واقعی تولید کننده دستگاه جوجه کشی خود مستقیم فروش تخم نطفه دار همه پرندگان را از طریق سایت انجام نمیدهند و معمولا سایت های فروش دستگاه جوجه کشی که برندهای مختلف را با نام خود می فروشند معمولا اقدام به واسطه گری در ضمینه فروش تخم نطفه دار انواع پرندگان می نمایند.