کودکان از سه سالگی به بعد بازی با حیوانات را فرا میگیرند و به مرور با افزایش سن نوع بازی ها تغییر کرده و به مراقبت و نگهداری حیوانات علاقه مند می شوند. همچنین با تکامل رشد کودکان علاقه آنها به سمت گیاهان و پرورش گل و گیاه سوق پیدا میکند. به نظر دانشمندان در واقع این رفتارهای کودکان متاثر از کدهای ژنتیکی است که نسل به نسل منتقل شده و با بازی های تمرینی و مهارتی کودکان ادامه دار می شود

علاقه کودکان به نگهداری از حیوانات خانگی نباید نادیده گرفنه شود و در این میان پرندگان خانگی مانند جوجه های مرغ و خروس و سایر پرندگان مناسب ترین نوع حیوان جهت نگهداری در منزل توصیه میشوند . در این راستا داشتن یک دستگاه جوجه کشی خانگی می تواند نقش  بسزایی در افزایش خلاقیت کودکان و آشنایی آنها با آفرینش داشته باشد. کودکان با دستگاه جوجه کشی خانگی یاد میگیرند چگونه می توان علی رقم داشتن پرنده های خانگی چگونه آنها را تکثیر و تولید کنند.

به عقیده کارشناسان فرزندان ما با نگهداری حیوانات و تکثیر طبیعی یا با استفاده از دستگاه جوجه کشی خانگی با عناوینی مثل تولد ، رشد، ارتباط با دیگران، دوست داشتن و عاطفه را تجربه میکنند و از سوی دیگر فقدان و عزا را به معنای واقعی تجربه میکنند.دستگاه جوجه کشی خانگی می تواند علاوه بر یک سرگرمی ابزاری برای رشد و شکوفایی استعداد ها در فرزندانمان باشد.

چرخاندن تخم ها

مرغ کرچ تخم ها را در مراحل زمانی متوالی و مکرر حرکت می دهد. این عمل باعث می شود که تمام قسمت های جنین به صورتی یکنواخت گرم نگه داشته شود. البته یک دلیل مهم دیگر برای چرخاندن تخم مرغ وجود دارد. وزن جنین در حال رشد در داخل تخم مرغ به سمت پایین گرایش دارد و این مسئله باعث می شود که غشاء ها به پوسته تخم بچسبند و در نتیجه جوجه در حال رشد دچار نقص عضو گردد. برای جلوگیری از این گونه خسارات لازم است تخم مرغ چرخیده شود و در غیر این صورت جنین داخل آن توسعه مناسبی نمی یابد.

اگر چرخاندن تخم ها را با دست  انجام می دهید بهتر است در فواصل زمانی کمتر از 6 ساعت انجام شود. البته در تمامی طول شب که شما خواب هستید تخم مرغ کاری به شما ندارد ولی توجه داشته باشید که در شب های متوالی یک طرف تخم بالا نباشد. برای انجام این کار می توان روی تخم مرغ یک نقطه رنگی گذاشت و هر روز تعداد چرخاندن تخم مرغ را در دفعات فرد تنظیم کرد. اگر تعداد دفعات چرخاندن زوج باشد، هر شب قسمت مشخصی از تخم مرغ رو خواهد آمد که درست نیست.

کوشش کنید سبک چرخاندن تخم ها به صورت دستی و ظریف باشد. هر بار آن را به میزان 180 درجه بچرخانید. به این معنی که یک شب نقطه علامت گذاری شده بالا و شب دیگر پایین باشد. چرخاندن تخم مرغ ها به همین روش ادامه می یابد تا حدود 3 روز قبل از خروج از تخم جوجه ها. در این زمان دیگر غشایی وجود ندارد که به پوسته تخم بچسبد. بدن جوجه در این لحظه سراسر پوشیده از پر است.

مکانیسم اتوماتیک حرکت تخم شامل چرخاندن اتوماتیک تخم ها توسط دستگاه جوجه کشی است و میبایست هر لحظه از عملکرد صحیح دستگاه جوجه کشی اطمینان حاصل شود زیرا اگر دستگاه از کار بیافتد و به مدت 24 ساعت هیچ تلاشی صورت نگیرد، خسارات جبران ناپزیری رخ خواهد داد.

با توجه به نیاز روز مره مردم به تولید محصولات کشاورزی و پروتئین در واحد های روستایی، خانگی و تولید محصولات اُرگانیک در سیاست های اقتصاد مقاومتی و نیاز بازار به دستگاه جوجه کشی در سال های گذشته، روندی فزونی داشته است. همین نیاز موجب شده تا کارگاه های زیادی اقدام به تولید دستگاه جوجه کشی فاقد تکنولوژی روز و باکیفیت پایین یا متوسط به صورت زیرپله ای و غیر استاندارد داشته باشند، که گاهاً به علت نداشتن خدمات مناسب و راندمان پایین در تولید موجب زیان سرمایه گذاران گردیده است. همچنین تولید ماشین جوجه کشی غیرحرفه  ای به علت هزینه بالای تولید به خاطر تولید در مقیاس کم موجب افزایش هزینه تولید شده و قیمت تمام شده بالاتری نسبت به کالای تولید شده اصلی توسط کارخانجات معتبر را دارند.

با توجه به اهمیت تولید محصولات خانگی در ایجاد فضای کسب و کار سالم در کشور و اجرای صحیح سیاست های اقتصاد مقاومتی لازم است تا توجه بیشتری به تولید ماشین های جوجه کشی خانگی با تکنولوژی روز و کار آمد شود و حتی استاندارد هایی از سوی سازمان های زیربط تدوین شود. امروز شاهد آن هستیم که با باز شدن درب های کشور به روی تجار اروپایی دستگاه های مشابه زیادی در حال ورود به بازار است که متاسفانه هیچ کدام مجهز به تکنولوژی روز اروپا نیستند و فقط عنوان اروپایی را با خود یدک میکشند و موجب شده تا خریداران با صرف هزینه زیاد بابت برند و کشور سازنده دچار زیان شوند.

کارآفرینان محترم و علاقه مندان به جوجه کشی توجه داشته باشند که استفاده از دستگاه های  با تکنولوژی بالا و دارای خدمات پس از فروش سراسری و گسترده ریسک سرمایه گذاری آنها را پایین آورده و موجب بهره وری بالا می گردد که در انتها سود بیشتری را نصیب سرمایه گذار خواهد کرد. خوشبختانه استفاده از تکنولوژی روز در،کنترل کننده ها، هشدار دهنده ها و مکانیک دستگاه جوجه کشی، در سالیان گذشته همواره مورد توجه گروه تولیدی بلدرچین دماوند به عنوان سازنده برتر دستگاه جوجه کشی ایرانی بوده و با رونمایی از دستگاه های مجهز به سیستم هدایت پذیری و اعلام هشدار از طریق جی اس ام دستگاه جوجه کشی و نرم افزار اندرویدی سعی در ارتقای تکنولوژی دستگاه ها داشته و موجب رضایت مشتریان را فراهم آورده است.

چه زمانی جوجه های تازه متولد شده را از دستگاه جوجه کشی بیرون بکشیم؟ این سوال هر پرورش دهنده ی تازه کار است. متوسط زمان طبیعی برای جوجه کشی بوقلمون حدوداً 28 روز است. با این وجود ممکن است این فرایند  از روز 27 آغاز و تاروز 299 ادامه پیدا کند. این مسئله خیلی مهم است که بدانیم آیا همه جوجه ها هچ شده اند یا نه؟ اگر تخم ها از یک گله هم سن تولید شده باشند و شرایط انتقال و انبار آنها یکی باشد انتقال جوجه ها از دستگاه زمانی است که جوجه ها خشک شده و کرک های آنها به صورت مخملی در آمده و هنوز پشت گردن آنها کمی خیس باشد. از منظر دیگر بهترین زمان بیرون کشیدن جوجه ها زمانی است که هنوز 5 درصد از جوجه ها خشک نشده اند. (پشت گردن آنها خیس است) این موضوع سبب می شود که جوجه هایی که زودتر هچ شده اند بعد از بیرون کشیدن از دستگاه دهیدراته نشوند.

از آنجائیکه دستگاه های مختلف ممکن است جوجه ها را دیرتر و یا زودتر خشک کنند لازم است که دائماً دستگاه هچر توسط مسئول مربوطه کنترل شود و در صورت آماده بودن جوجه ها، عملیات خارج کردن آن ها از دستگاه انجام گیرد. توصیه می شود : هر 6 ساعت یک بار، در دستگاه باز شده و جوجه هایی که کاملاًخشک شده اند از دستگاه هچر خارج و به زیر دستگاه مادر مصنوعی منتقل شوند.

عملیات رفع مشکل

بعد از جوجه کشی اگر تعداد قابل توجه ای از تخم ها هچ نشدند، توسل به عملیات رفع اشکال بسیار مهم است. این عملیات به پرورش دهنده پاسخ می دهد: مشکل از کجاست؟ بنابراین ضرورت دارد پس از پایان هر دوره جوجه کشی ترجیحاً تمامی تخم های هچ نشده و در غیر این صورت تعدادی از تخم های هچ نشده را معمولاً 3 سبد از هر گاری (یک سبد از بالا، یک سبد از وسط و یک سبد از پایین ) جدا کرده و توسط مسئول جوجه کشی یا کارشناسی خبره شکسته و دلایل عدم تبدیل آن ها به جوجه مشخص و ثبت شود تا هر شکل ممکن در جوجه کشی های بعدی مشکل برطرف گردد.

یک جوجه کشی موفق بستگی به عواملی دارد که علت تعدادی از آنها را باید در سالن های پرورش جستجو نمود. سن گله، نژاد، مدیریت واحد از نقطه نظر تغذیه بهداشت و جمع آوری و درجه بندی تخم ها، از جمله ی این عوامل می باشند. در یک جوجه کشی استاندارد و موفق میزان هچ (جوجه درآوری)، در حد 85 درصد مورد انتظار است.

این فرم می تواند به عنوان ثبت وضعیت جوجه کشی مورد استفاده قرار گرفته و متعاقباً جهت پیدا کردن نابسامانی موجود در واحد و رفع مشکل، مورد بهره برداری قرار گیرد. در واقع پس از پایان عملیات جوجه کشی تمامی تخم هایی که به جوجه تبدیل نشده اند (و اگر این کار مشکل باشد، حداقل 10 درصد از تخم ها از طبقات مختلف برداشته شده) یکی یکی شکسته شده و براساس عناوین ستون های فرم ارزیابی جوجه کشی ثبت وضعیت و این اطلاعات مورد بررسی کارشناسی قرار می گیرد.

پس از شکستن تخم های هچ نشده

1-    اگر کوچک ترین اثری از نطفه درون تخم ملاحظه نشد، به عنوان تخم بدون نطفه در ستون اول علامت(-) زده می شود.

2-    اگر لکه ای کوچک و بعضا با مقداری مویرگ خونی مشاهده شد به عنوان تخم نطفه دار در ستون دوم علامت زده می شود.

3-    چنانچه در وسط مویرگ ها جنینی کوچک عموما به رنگ صورتی مشاهده شد (در چنین حالتی سر جنین و چشمان او کاملا مشخص است) در ستون سوم به عنوان جنین کوچک علامت گذاری می شود.

4-    اگر جنینی مشاهده شود که در ان سر، بدن، چشم، منقار، بال ها و پاها کاملا مشخص باشند به عنوان جنین بزرگ علامت زده می شود.

5-    چنانچه جوجه ای مشاهده شود که علاوه بر تکامل قسمت های مختلف بدن پر های آن به صورت کرک های تازه رشد یافته مشهود باشد (در این حالت کیسه ی زرده فضای قابل توجه ای از تخم را در جلوی شکم جوجه اشغال کرده) در ستون جوجه ی بزرگ ثبت می شود.

6-     چنانچه جوجه ای مشاهده شود که برخلاف حالت های قبلی چرخیده و سر آن در قسمت پهن تخم قرار گرفته باشد و مایعات داخلی تخم بسیار کم باشد، به عنوان جوجه ی مرده تلقی شده و در ستون ششم علامت گذاری می شود. (گاهی اوقات در چنین وضعیتی جوجه، پوسته ی تخم را سوراخ هم نموده است ولی در نهایت تلف شده است).

7-    معمولا در ستون هفتم علامت گذاری نشده بلکه تمامی جوجه های زنده که از تخم خارج شده اند، شمارش و جمع آن ها در سلول پایین ستون هفتم به عنوان جوجه زنده ثبت می شود.

در پایان تکمیل فرم ارزیابی جوجه کشی علامت ها که عموما به صورت واحد های شش تایی درج شده شمارش و جمع شده و در سلول های پایین فرم به صورت عدد ثبت شده و به کمک، یک تناسب ریاضی، درصد آنها نیز مشخص خواهد شد.

دلایل یک جوجه کشی ناموفق و یا به عبارتی دیگر تفسیر اطلاعات (به عنوان مثال مانند فرم فوق الذکر) نیاز به تجربه تبحر و اطلاعات کارشناسی دارد. در ادامه اشاراتی به علت های احتمالی آن می نماییم. دلیل زیاد بودن تخم ها در ستون های اول تا ششم می تواند به قرار زیر باشد :

ستون یک:

1-    کافی نبودن تعداد پرنده ی نر بالغ در گله کبک های مولد

2-    عقیم بودن یا به بلوغ نرسیدن احتمالی نر ها

3-    گرمای زیاد محیط پرورش

4-    سرمای زیاد محیط پرورش

5-    پیر بودن پرندگان نر

6-     کمبود های ویژه در خوراک گله کبک های مولد

7-    بیماری احتمالی نرها

8-    غیر اصولی بودن مدیریت و امکانات پرورش

9-    مصرف برخی داروها، حشره کش ها ومواد شیمیایی

10-  کمبود نور (شدت نور یا ساعات روشنایی)

ستون دوم:

1-    بیماری گله از نوع نارسایی ژنتیکی

2-    نگه داری در انبار و کهنه شدن تخم

3-    پوسته ی بسیار سفت و کلفت (که تنفس جنین را محدود کند).

4-    کمبود ویتامین به ویژه ویتامین های گروه B

5-    نقص گندزدایی (ضدعفونی ) و نفوذ میکروب به داخل تخم

ستون سوم:

1-    انبار کردن تخم برای مدت طولانی و یا حرارت نامناسب

2-    حرارت بالا یا پایین در ابتدای جوجه کشی

3-    آسیب های ضربه ای در زمان حمل و نقل تخم

4-    دمای زیاد آبی که برای شستشوی تخم ها استفاده می شود.

ستون چهارم:

1-    تمامی موارد ذکر شده در زیر ستون سوم

2-    کمبود تهویه با پوسته ی ضخیم

3-    چرخش ناکافی

4-    کمبود ویتامینی مانند ویتامین E

ستون پنجم:

1-    حرارت رطوبت و چرخش ناکافی

2-    نقص در تهویه

3-    کمبود اکسیژن در محیط

4-    کمبود های تغذیه ای

5-    پیر بودن گله ی کبک های مولد

ستون ششم:

1-    نقص در سیستم تهویه دستگاه جوجه کشی

2-    نقص در سیستم تهویه سالن جوجه کشی

3-    کمبود اکسیژن محیط (محل جوجه کشی در ارتفاعات باشد).

4-    وجود عوامل مصرف کننده ی اکسیژن (مانند بخار های شعله دار) در سالن جوجه کشی

5-    کمبود های تغذیه ای به ویژه ویتامین (مشخصا اسید فولیک)

انواع مختلف دستگاه جوجه کشی (اینکوباتور) در بازار وجود دارد که برخی از آنها گران قیمت و اتوماتیک هستند و دیواره انها از مواد عایق  درست شده است و انواع دیگر آن ارزان است و لازم است که هر روزه کارهایی انجام دهید تا فعالیت تولید جوجه شما ثمر بدهد. خرید ماشین جوجه کشی را تنها با توجه به قیمت آن انجام ندهید. ماشین های جوجه کشی دارای انواع مختلفی هستند که از نظر تعداد تخمی که می توانند در خود جای دهند تفاوت دارند. ماشین های کوچک برای شرایط حومه شهر مناسب تر هستند ولی باید ابتدا بدانید که چند مرغ می توانید نگه دارید. در اصل چهار نوع ماشین جوجه کشی وجود دارد: ماشین های با هوای ساکن با چرخش دستی یا اتوماتیک و ماشین های تهویه دار با چرخش دستی یا اتوماتیک.

ماشین های جوجه کشی با هوای ساکن

در اصل این دستگاه بسیار ساده و شامل یک جعبه است که در درون آن یک لامپ به کنترل دمای داخلی آن مبادرت میشد در حالی که انواع جدیدتر آن دارای ترموستات است که بسته به دمای درون دستگاه، لامپ آن خاموش یا روشن می شود. برخی از این دستگاه ها دارای سیستم اتوماتیک چرخش تخم هستند، گرچه به ندرت از این سیستم در اینکوباتور های با هوای ساکن استفاده می شود. این دستگاه از نظر قیمت مناسب هستند و اگر بخواهیم صادقانه بگوییم، نتایج ان دارای فرود و فراز است مگر اینکه فرد از آن استفاده کرده و به تدریج فوت و فن آن را پیدا کند.

ماشین جوجه کشی تهویه دار

این گونه دستگاه ها گرچه گران تر هستند ولی نتیجه بسیار بهتری دارند. دما و رطوبت در این دستگاه ها به صورت اتوماتیک کنترل و در سطح ثابتی نگه داشته می شود. در ضمن مکانیسم چرخاندن تخم مرغ در آنها به مراتب بهتر طراحی شده است.

دستگاه جوجه کشی روشی مصنوعی برای جوجه کشی از تخم پرنده است. در اصل، دستگاه جوجه کشی به شما اجازه می دهد تا تخم پرنده  بدون نیاز.به مرغ مادر رشد نموده و شرایط و تجارب یک مرغ مادر از جمله درجه حرارت مناسب، رطوبت، و سطح تهویه.را برای تخم بارور فراهم نماید برای موفقیت در جوجه کشی در یک دستگاه جوجه کشی، شما باید به درستی از کالیبره کردن دستگاه جوجه کشی و پایدار نگه داشتن تنظیمات در طول دوره جوجه کشی  اطمینان حاصل نمایید.

بخش اول – آماده نمودن شرایط مساعد برای جوجه کشی

1- بررسی  و خرید یک دستگاه جوجه کشی

با توجه به نیاز خود دستگاه جوجه کشی مورد نظر را تهیه نمایید. پیشنهاد می شود دستگاهی را تهیه نمایید که از لحاظ هزینه نگهداری و مصرف برق برای شما مقرون به صرفه باشد. جهت داده شده در اینجا برای یک ماشین جوجه کشی اساسی این است که مقرون به صرفه برای اکثر علاقمندان می باشد.

آگاه باشید که اگر دستگاه ارزان قیمتی را انتخاب نمایید احتمالا از پشتیبانی خوبی برخوردار نخواهید شد همچنین دستگاه های ارزان قیمت شامل سیستم کنترل هوشمند جهت تنظیم درجه حرارت، تنظیم رطوبت لازم و تهویه مناست نخواهند بود لذا با توجه به نکاتی که گفته شد نسبت به تهیه دستگاه مناسب اقدام نمایید.

اگر ماشین جوجه کشی که تهیه کرده اید با دستورالعمل های نوشته شده در دفترچه راهنما یکی نیست با بررسی وب سایت سازنده تماس با به بخش خدمات مشتریان شرکت سازنده مراجعه نمایید تا مشکل رفع گردد.

2- تمیز کردن دستگاه جوجه کشی

با دقت هرگونه  گرد و غبار قابل مشاهده و باقی مانده روی تمام سطوح دستگاه جوجه کشی را پاک نمایید. سپس تمام سطوح با یک پارچه تمیز و یا اسفنج آغشته به محلول سفید کننده رقیق پاک کنید (مخلوط 20 قطره از سفید کننده های خانگی در 1 لیتر آب.) استفاده از دستکش برای محافظت از دست خود در برابر ماده سفید کننده ضروری است اجازه دهید تا دستگاه در مجاورت جریان هوا کاملا خشک شود.

مرحله تمیز کردن امری ضروری است به خصوص اگر شما ماشین جوجه کشی دست دوم خریداری شده و یا دستگاه در محلی نگهداری شده که گرد و غبار زیاد باشد.

به خاطر داشته باشید که بهداشت بسیار مهم است. بیماری می تواند از طریق پوسته تخم مرغ به جنین در حال رشد منتقل می شود.

3- محل نصب و راه اندازی دستگاه جوجه کشی

 بهترین محل برای دستگاه جوجه کشی محلی است که بدون نوسان درجه حرارت باشد شرایط دمای ایده آل 21-23 درجه سانتیگراد می باشد. از قرار دادن ماشین جوجه کشی در نزدیکی پنجره، دریچه هوا، و یا هر منطقه دیگری که جریان هوا متغیر می باشد اجتناب کنید.

4- اتصال سیم برق دستگاه جوجه کشی را به پریز برق

 مطمئن شوید که کابل برق را به پریز متصل نموده اید و به راحتی نمی تواند جدا شود طوری که برای کودکان ممکن نباشد  آن را جدا کنند. و همچنین از جریان برق در پریز مطمئن شوید.

5- اضافه کردن آب گرم به ظرف مخصوص جهت تامین رطوبت دستگاه جوجه کشی است

لازم به توضیح است در برخی از مدل های دستگاه های جوجه کشی از بخارساز های اولتراسونیک استفاده می شود که می بایست طبق دفترچه راهنماعمل شود.

6- کالیبره دمای دستگاه جوجه کشی

شما باید حداقل 24 ساعت قبل از استفاده از دستگاه عملیات  کالیبره دما را برای اطمینان از درست کار کردن دماسنج نصب شده دردستگاه جوجه کشی انجام دهید. اطمینان حاصل کنید که دماسنج دمای مرکز و اطراف دستگاه جوجه کشی را بدرستی و مطابق استاندارد نشان دهد.

تنظیم منبع حرارت بسیار مهم است. درجه حرارت پایین می تواند باعث عدم رشد صحیح جنین در حال رشد شود در حالی که دمای بیش از حد بالا نیز می تواند باعث مرگ جنین بشود. پس از تنظیم درجه حرارت مناسب 24 ساعت صبر کنید و دما را دوباره بررسی کنید. درجه حرارت هنوز هم باید در محدوده مشخص شده باشد. نوسان دما باعث کاهش راندمان جوجه کشی خواهد شد.

7- تهیه تخم مرغ نطفه دار برای جوجه کشی.

تخم نطفه دار مناسب می بایست ظرف مدت کمتر از 7 روز از تولید تهیه شود. توجه داشته باشید که تخم نطفه دار را از محل مورد اطمینان تهیه نموده و مطمئن شوید که پس از تولید در شرایط استاندارد نگهداری شده باشد. این شرایط عبارتند از : نگهداری در جعبه های مقوایی در شرایط حرارتی 4.5 تا 21 درجه سانتیگراد و عملیات چرخش تخم روزانه انجام شود.

آزمایشات متعددی که در ایستگاه تحقیقات کشاورزی مونتانا آمریکا برای مشخص کردن حرارت تخم مرغ در طی جوجه کشی طبیعی انجام گرفته نشان داده است که حرارت متوسط قسمت فوقانی تخم مرغ 3/102 درجه فارنهایت و یا در حدود 29 درجه سانتی گراد و حرارت پایین تخم مرغ در حدود  31 درجه و یا به عبارت دیگر در حدود 15-16 درجه فارنهایت کمتر از حرارت بالای تخم مرغ بوده است.

این اختلاف زیاد حرارت در قسمت فوقانی و تحتانی تخم مرغ بیشتر در روزهای اول جوجه کشی دیده می شود، در روزهای آخر اختلاف حرارت به حدود 10 درجه فارنهایت می رسد.

طی آزمایشات دیگر ثابت شده است که درجه حرارت بدن مرغ کرچ که در روی تخم مرغ می خوابد زیادتر از مرغ غیر کرچ است.

در هنگام کرچی این مطلب را به خوبی می توان در روی مرغ آزمایشی کرد چنانچه مرغ کرچ را لمس نمایند مشاهده می شود که پرهای ناحیه همچنین خود سینه به طور محسوسی گرم است. تفاوت درجه حرارت بالا و پایین تخم مرغ در ماشین های جوجه کشی کمتر از زیر مادر است و در حدود 4 درجه فارنهایت می باشد.

طبق آزمایشاتی که در ایستگاه تحقیقاتی پردو آمریکا صورت گرفته است حرارت در دستگاه جوجه کشی چنانچه مخزن جیوه میزان الحراره در فاصله 5 سانتی متری بالای سینی تخم مرغ ها قرار داشته باشد باید در حدود 101 درجه فارنهایت یا 5/388 درجه سانتی گراد باشد در این صورت نتیجه جوجه کشی بسیار رضایت بخش است ولی چنانچه حرارت از 100 درجه فارنهایت یا 38 درجه سانتی گراد کمتر و یا از 103 درجه فارنهایت معادل 5/39 درجه سانتی گراد بیشتر باشد مرگ و میر جنین به طور محسوسی افزایش می یابد.

طبق نظریه مرکز ملی تحقیقات کشاوزری امریکا اگر رطوبت ماشین 60درصد و جریان هوا 12 سانتی متر مکعب در دقیقه و غلظت اکسیژن 21 درصد و اکسید دو کربن کمتر از 5/0 درصد باشد. در تحت چنین شرایطی بهترین درجه حرارت برای دستگاه جوجه کشی 100 درجه فارنهایت یا در حدود 388 درجه سانتی گراد است.

زیاد بودن یا کم بودن درجه حرارت در نتیجه جوجه کشی موثر واقع می شود و آن را کاهش می دهد.

چنانچه حدود این تغییرات حرارتی جزئی باشد ممکن است در طول مدت جوجه کشی تغییراتی ایجاد کند. این تغییرات بین 20-25 روز است.

حرارت کمتر از حد معمول سبب می شود که جوجه ها به کندی از تخم مرغ خارج شوند و در نتیجه سبب طولانی شدن مدت جوجه کشی می شود. حرارت زیاد تر از حد معمول سبب کوتاه شدن دوره جوجه کشی می گردد. ولی اگر حدود تغییرات حرارتی زیاد باشد سبب مرگ و میر جنین می گردد.

اگر ماشین از نظر حرارت در وضع مناسبی باشد تمام جوجه ها بایستی در روز 21 از تخم مرغ بیرون آمده باشند و در پایان روز بیست و یکم جوجه کشی خاتمه یابد. از این رو طول مدت جوجه کشی راهنمای خوبی از نظر کنترل حرارت ماشین بشمار می رود.

حرارت در تمام مدل ها و انواع دستگاه جوجه کشی یکنواخت نیست بلکه بسته به سیستم و توصیه کارخانه سازنده اغلب حرارت ماشین های مختلف با هم کمی اختلاف دارد.

چگونگی تهویه در تغییرات حرارتی ماشین نقش مهمی به عهده دارد. در ماشین های جوجه کشی کوچک و ساده حرارت در هفته اول 100 درجه فارنهایت یا 38 درجه سانتی گراد و در هفته دوم 102 درجه فارنهایت یا در حدود 39 درجه سانتی گراد و در هفته سوم 103 درجه فارنهایت یا 5/39 درجه سانتی گراد می باشد.

در ماشین های بزرگ که چندین طبقه سینی در آن چیده می شود و دارای دستگاه های تهویه خودکار می باشند معمولاً حرارت تا روز هجدهم در حدود 99-100 درجه فارنهایت یا 5/37- 38 درجه سانتی گراد می باشد.

از روز هجدهم به بعد باید حرارت را کمتر و رطوبت ماشین را زیادتر نمود. به همین دلیل برای کنترل دقیق حرارت تخم مرغ ها را تا روز هجدهم در یک قسمت به نام انکوباتور و از روز هجدهم به بعد در قسمت دیگر به نام هچر نگهداری می کنند در این قسمت حرارت کمتر، رطوبت و تهیه بیشتر از قسمت اول است.

در ماشین های جوجه کشی باید حرارت را در طی مدت جوجه کشی یکنواخت و دور از نوسان نگاه داشت این عمل به وسیله دستگاه های تنظیم انجام می گیرد که حرارت ماشین را در تمام مدت جوجه کشی در میزان مطلوب نگاه می دارد. اصول دستگاه های تنظیم در ماشین های کوچک براساس انقباض و انبساط کپسول های اتر یا ترموستات های خودکار استوار شده است.

کپسول های حاوی اتر معمولاً در اثر حرارت منبسط و در برودت منقبض می گردند در داخل ماشین های جوجه کشی ساده کپسول اتر نصب شده است. در روی جدار فوقانی این کپسول ها میله ای قرار گرفته است که از دیواره فوقانی ماشین خارج می شود. این میله به اهرمی وصل شده که به سرپوشی منتهی می شود که در روی منبع تولید حرارت قرار می گیرد.

وقتی که حرارت ماشین به حد مطلوب رسید به وسیله پیچ های میزان به کپسول اتر فشار می آورند به طوری که سرپوش مماس به دریچه روی منبع تولید حرارت گردد. در این صورت چنانچه حرارت داخلی ماشین از حد مطلوب بیشتر شد در روی کپسول اتر اثر می گذارد و ان را متسع می کند در نتیجه به میله و اهرم فشار وارد می آید و سرپوش از روی دریچه بلند می شود و حرارت اضافی خارج می گردد. در هنگامی که درجه حرارت کمتر از حد مطلوب باشد بالعکس کپسول اتر منقبض شده و سرپوش دریچه را کاملاً می بندد و مانع از سرد شدن داخل ماشین می گردد.

در ماشین های جوجه کشی بزرگ و برقی دستگاه های تنظیم کننده حرارتی سبب قطع و وصل جریان برق می شود در تیجه حرارت را همیشه در میزان معینی نگاه می دارد.

در بعضی انواع ماشین های جوجه کشی ترمواستات هایی در دستگاه های تنظیم قرار گرفته است که حرارت محوطه داخلی ماشین را کنترل می کند. اگر بر اثر بعضی عوامل، دستگاه تولید حرارت ماشین از کار بیفتد و جریان حرارتی به داخل ماشین قطع گردد.

دستگاه های تنظیم فوراً به کار می افتد و رابطه ماشین را با خارج قطع می نماید. در نتیجه برای مدتی حرارت ماشین در میزان مطلوب باقی می ماند و مانع از تلف شدن سریع جنین می گردد. برای گرم کردن ماشین جوجه کشی از منابع مختلف تولید حرارت استفاده می شود.

متداولترین آنها نفت و گاز و برق است که هر کدام دارای مزایا و معایبی است. امروزه ماشین های کوچک جوجه کشی که در روستا ها  به کار می رود نفتی و ماشین های بزرگ برقی می باشند.

از نظر چگونگی گرم کردن محوطه داخلی ماشین های جوجه کشی به سه دسته تقسیم می شوند:

1-      آنهایی که به وسیله هوای گرم حرارت لازم را به دست می آورند.

2-      آنهایی که به وسیله فرستادن آب گرم به داخل ماشین گرم می شوند.

3-      بالاخره دسته ای که به وسیله قرار دان مقاومت های الکتریکی در ماشین گرم می شوند

حرارت مناسب و رطوبت کافی ماشین جوجه کشی محیط مناسبی برای رشد میکروب ها است. اگر در طی جوجه کشی مراعات کامل بهداشت نشود عوامل بیماری زا به آسانی رشد می کند و زندگی جنین داخل تخم مرغ را به مخاطره می اندازد. بعضی از بیماری ها مسری و خطرناک مانند پولوروم و عفونت برونش ها بر اثر عدم توجه به بهداشت ماشین بین جوجه ها اشاعه می یابد و سبب مرگ ومیر و تلفات فراوان آنها می گردد.

عفونت و آلودگی دستگاه جوجه کشی علاوه بر اینکه سبب نقصان و کاهش جوجه در آوری و تلفات جنین می شود. ممکن است به وسیله  جوجه های تولید شده محیط مرغداری را نیز آلوده نماید و خسارت زیادی به مرغدار وارد آورد.

قبل از شروع هر سری جوجه کشی باید وسائل و اطاق جوجه کشی به خوبی ضد عفونی گردد. ظروف و وسائل قابل شست و شو را می توان قبلاً با آب گرم کاملاً شست و سپس با مواد ضد عفونی آغشته نمود. محلول های مختلفی برای ضد عفونی وسائل جوجه کشی در بازار وجود دارد که هر مرغدار بسته به سلیقه خود می تواند یکی از آنها را انتخاب نماید. علاوه بر وسائل محوطه داخلی ماشین نیز باید به خوبی ضد عفونی گردد.

بهترین روش ضد عفونی داخل ماشین استفاده از بخار فرمل است. پس از این که وسائل و لوازم جوجه کشی به دقت شستشو داده شد و با مواد ضد عفونی آغشته گردید آنها را در داخل ماشین قرار می دهند و محوطه داخلی ماشین را ضد عفونی می نمایند. برای این عمل از بخار فرمل استفاده می شود. برای تولید بخار فرمل از ترکیب پرمنگنات دو پطاس و فرمالین 40 درصد تجارتی استفاده می شود. امروزه به جای ترکیب فرمالین و پرمنگنات از آجرهای سوزاندنی آماده استفاده می‌شود.

میزانی که برای هر متر مکعب فضای داخلی ماشین به کار می رود بسته به توصیه دانشمندان در هر کشور فرق می کند، به عقیده دانشمندان اسرائیلی بهترین مقدار برای هر متر مکعب به قرار زیر می باشد:

24 گرم پرمنگنات دو پطاس+ 48 سانتی متر مکعب فرمالین برای هر متر مکعب

در آلمان و انگلستان 35 گرم پرمنگنات دو پطاس و 53 سانتی متر مکعب فرمالین برای ضد عفونی کردن هر متر مکعب به کار می رود.

در آمریکا کمتر از این میزان توصیه می شود. این میزان بسته به آلودگی در کشور های مختلف فرق م یکند.

در این معمولاً 20 گرم پرمنگنات و 40 سانتی متر مکعب فرمالین تجارتی 40 درصد برای هر متر مکعب توصیه می شود. اگر آلودگی زیاد است این مقدار را تا دو برابر نیز می توان افزایش داد.

طرز عمل بدین قرار است که ابتدا حجم داخلی ماشین را محاسبه می کنند و مقدار لازم پرمنگنات را در ظرفی فلزی می ریزند. گنجایش ظرف باید حداقل چند برابر  پرمنگنات باشد. سپس فرمالین را به طور خالص و یا رقیق شده با آب هم حجم خود به آهستگی روی پرمنگنات می ریزند. پس از لحظه ای ترکیب حاصله تولید حرارت کرده و گاز فرمل با فشار از آن متصاعد می شود.

در این صورت باید ظرف را به سرعت در داخل ماشین قرار داد و تمام درها و پنجره های ماشین را به مدت 12 تا 24 ساعت مسدود نمود.

اگر حرارت و رطوبت ماشین مناسب باشد گاز بهتر اثر می کند و شانس از بین رفتن عوامل بیماری زا بیشتر است. در حرارت 38 درجه گاز فرمل قادر است به خوبی عامل بیماری پولوروز را  از بین ببرد.

بعد از 12 تا 24 ساعت در ماشین جوجه کشی را باز کرده و بخار فرمل را که دارای بوی بسیار زننده ای است خارج می کنند، سپس ماشین را گرم و تنظیم نموده و تخم مرغ ها را در داخل ماشین می چینند. در برخی از تشکیلات جوجه کشی علاوه بر ماشین تخم مرغ ها را قبل از خواباندن مدتی در حدود 20 دقیقه با بخار فرمل با همان فرمولی که ذکر شد ضد عفونی می کنند و سپس در ماشین می چینند.

در ماشین های بزرگ که اغلب سری های مختلف را به فاصله چند روز در ماشین قرار می دهند عملاً ضد عفونی کردن ماشین در طی کار امکان پذیر نیست از این رو به جای ضد عفونی کردن ماشین جوجه کشی تخم مرغ ها در مراحل مختلف ضد عفونی می کنند. بدین ترتیب که در ساعت 7 و روز های 7 و 14 تخم مرغ ها را در داخل ماشین ضد عفونی می کنند.

بعد از قرار دادن ظرف محتوی پرمنگنات و فرمالین باید فوراً تمام دریچه ها را مسدود کرد و مدتی در حدود 20 دقیقه تخم مرغ ها را در معرض بخار فرمل قرار داد. در این هنگام ممکن است حرارت ماشین بالا رود. به محض اینکه جیوه حرارت سنج شروع به بالا رفتن نمود دریچه ها را باز می کنند. چون بوی بخار فرمل ممکن است سبب ناراحتب شود برای زائل شدن در آن می توان از مایع آمونیاک (نصف مقداری که برای فرمالین به کار می رود) استفاده نمود، بخار آمونیاک بوی نامطبوع و شدید فرمالین را در دستگاه جوجه کشی از بین می برد.

در بعضی از کشورها مانند اسرائیل در قسمت هچر نیز از بخار فرمل استفاده می شود. مقدار فرمل و پرمنگنات نصف مقداری است که برای انکوباتور به کار می رود. این عمل هنگامی صورت می گیرد که جوجه ها هنوز مرطوب اند. بعد از هر بخور 8-10 دقیقه دریچه ها را می بندند. اگر پنجره ها مدت بیشتری بسته باشد ممکن است جوجه ها دچار خفگی شوند.

اگر غلظت گاز زیاد باشد ممکن است سبب ورم ملتحمه چشم در جوجه ها گردد. از این رو مقدار گاز و مدت باید کاملاً حساب شده باشد.

بخور دادن جوجه ها در هچر احتیاج به دقت فراوان دارد از این رو در بیشتر کشور ها مورد عمل قرار نمی گیرد و به بخور دادن تخم مرغ ها در داخل انکوباتور اکتفا می نمایند. امروزه بیشتر در هچر از قرار دادن مایع فرمالین در داخل ماشین و تبخیر آمن استفاده می شود.