مهم نیست دستگاه جوجه کشی جدید یا قدیمی دارید و یا از دستگاه جوجه کشی خارجی یا ایرانی استفاده می کنید حتی اگر با تجهیزات ابتدایی درخانه خودتان دستگاه جوجه کشی ساخته اید با مطالعه و به کارگیری این چند ترفند ساده ، جوجه کشی لذت بخشی را در خانه تجربه کنید .

شاید بارها این ترفند ها را شنیده یا خوانده باشید ولیکن در این مقاله به اهمیت این موارد برای جوجه کشی موفق اشاره داریم.

1 – محل قرار گیری دستگاه جوجه کشی جایی باشد که ثبات دما و رطوبت داشته باشد ، مثلا داخل آشپزخانه یا اتاق های منزل ( دقیقا همان جاهایی که انسان برای زندگی راحت است. ) بارها شاهد بودیم افرادی که بازدهی کمی از جوجه کشی شان داشته اند مکان های نامناسبی را برای نصب دستگاه انتخاب کرده اند .

مکان های نامناسب مانند : انباری ها، پارکینگ، تراس و ایوان ساختمان ها و یا راهرو ها و خرپشته پشت بام ها و ...

حتی اگر دستگاه جوجه کشی خانگی حرفه ای دارید انتخاب مکان مناسب جهت نصب دستگاه جوجه کشی موجب می شود تا مصرف برق دستگاه کم تر شود

2 – تخم های آلوده به فضولات را درون دستگاه جوجه کشی قرار ندهید و با دستمال خشک و زبر تخم ها را قبل از ورود به دستگاه جوجه کشی تمیز کنید. ضدعفونی دستگاه جوجه کشی پس از پایان هر دوره جوجه کشی ضروری است. برای ضدعفونی دستگاه می توانید مقداری الکل سفید و یا بتادین را با آب رقیق کرده و داخل کابین ماشین جوجه کشی اسپری نمایید.

توجه کنید پس از ضد عفونی دستگاه بوی مواد شیمیایی ندهد

3 – تخم های بی نطفه را در روز دهم جوجه کشی از ماشین جوجه کشی خارج کنید . بهترین راه تشخیص تخم مرغ نطفه دار نوربینی یا کندلینگ است . برای این کار کافی است تا تخم مرغ ها را در محیطی تاریک به یک چراغ قوه نزدیک کنید و از تشکیل رگه های خونی داخل تخم مرغ مطمئن شوید . وجود تخم های خراب و بی نطفه علاوه بر اشغال فضای دستگاه می توانند موجب تولید گازهای مضر برای سایر جنین های درحال رشد باشند.

نوربینی (کندلینگ) می تواند تا 10 درصد در افزایش بازدهی جوجه کشی شما تاثیر مثبت داشته باشد

4 – در زمان هچر ( 3 روز پایانی ) که جوجه ها مشغول خروج از پوسته تخم هستند به هیچ عنوان درب ماشین جوجه کشی را  باز نکنید . مطمئن باشید که برای جوجه های تازه از تخم خارج شده هیچ اتفاقی نخواهد افتاد . آن ها به اندزه کافی ذخیره غذایی در زرده دارند و رطوبت دستگاه به مقداری است که جوجه ها آب بدن را از دست ندهند .

جوجه ها قبل از خروج از تخم نیاز به انرژی زیادی برای شکستن پوسته دارند و هر بار شوک حرارتی می تواند جوجه ها را ضعیف کند و جوجه ها در اثر تمام شدن اکسیژن داخل کیسه هوای تخم تلف شوند .

بهترین زمان خروج جوجه ها معمولا 24 الی 36 ساعت پس از تولد است .

هر بار باز و بسته کردن درب دستگاه در هنگام تولد می تواند تعدادی از جوجه ها را  قبل از تولد از بین ببرد

در هفته اول، تمام امکانات و شرایط، آماده ی نگهداری از جوجه بوقلمون ها می شوند. انها در جعبه های مقوایی مخصوص وارد می شوند و باید در زیر دستگاه مادر در محدوده ی داخلی دیوار مقوایی وارد شوند. این عمل با دقت و صرف زمان کافی انجام می شود. جوجه ها با استفاده از دو دست جابجا شده و نباید یکدفعه و همه با هم زیر دستگاه ریخته شوند. توصیه می شود در این زمان جوجه ها شمرده شده و تعداد تلفات ثبت شود. در خلال هفته اول حرارت قسمت حاشیه ی دستگاه مادر مصنوعی باید محدود 32 تا 33 درجه و حرارت محیط اطراف در حد 20 درجه ی حرارت به دفعات مختلف در روز مخصوصاً در خلال هفته ی اوب باید کنترل گردد.

یکی از نکات مهم در پرورش بوقلمون دقت در وضعیت جوجه ها در روز های اولیه ی پس از تولداست. جوجه ی هر پرنده ای خصوصیات  مخصوص به خود را دارد. به نظر میرسد جوجه ی بوقلمون از هوش کافی برخوردار نیست بعضی از جوجه ها نمی توانند دانخوری و آب خوری را پیدا کنند. بعضی از جوجه ها نمی توانند گرمای مادر مصنوعی را درک کنند و از آن دور می شوند. بنابراین لازم است پرورش دهنده مخصوصاً در روز اول جابجایی جوجه ها از ماشین جوجه کشی به سالن پرورش بسیار دقت نماید. جوجه هایی که شرح انرا ذکر نمودیم باید شناسایی و  کمک شوند. در غیر این صورت تلف می شوند. برای جلوگیری از چنین وضعیتی باید به توصیه های زیر عمل شود.

1-    برای جلوگیری از پخش شدن جوجه ها و دور شدن از دستگاه مادر مصنوعی، حتماً از گارد جوجه استفاده کنید.

2-    تعداد آبخوری و دانخوری به اندازه ی کافی بوده و آنها را به صورت یکی در میان مستقر کنید.

3-    ترتیبی اتخاد نمائید تا لامپ های روشنایی کوچکی، محوطه ی دانخوری و آب خوری را کاملاً روشن نماید.

4-    قطعات کوچکی از اشیاء براق، مانند دانه های تسبیح به رنگ قرمز، زرد و سبز روی خوراک جوجه ها جهت جلب توجه آنها به خوراک، بریزید (اندازه ی این قطعات باید به قدری بزرگباشد که جوجه ها نتوانند آنها را ببلعند. در ضمن بعد از یکی دو روز از دانخوری حذف شوند)

5-    در روز اول مقداری دان جوجه در خارج و اطراف دانخوری بریزید.

6-     در صورت مشاهده ی جوجه ایکه در یک مکان ثابت ایستاده و جیک جیک می کند، آ را به زیر دستگاه مادر مصنوعی و به سمت آبخوری و دانخوری هدایت کنید.

7-    در صورت مشاهده ی جوجه ای که در یک مکان ثابت ایستاده و با چشمان بسته جیک جیک می کند، حتما آن را مجبور کنید تا آب بنوشد. سپس با یک قلم ماژیک (ترجیحاً آبی رنگ) پشت جوجه را علامت بزنید و آن را به دفعات تا برگشتن به حالت طبیعی زیر نظر گرفته و کمک کنید.

8-    اگر جوجه ها گرمای کافی نداشته باشند به طرف یکدیگر رفته، زیر هم می روند و تغذیه را رها می کنند. به گرمای مناسب جوجه ها توجه خاصی داشته باشد.

با کسب تجربه و مشاهده ی وضعیت جوجه ها، یک پرورش دهنده ی بوقلمون با نگاهی ساده می تواند متوجه شود آیا دمای زیر دستگاه مناسب است یا خیر؟

اگر جوجه ها تمایل به جمع شدن در زیر دستگاه مادر و در قسمت وسط آن را دارند، این عمل نشان دهنده ی سرما است. وقتی از مرکز دستگاه دور شده و در حاشیه ی خارجی باشند. نشان دهنده ی گرمای بیش از اندازه می باشد. زمانیکه جوجه ها به صورت یکنواخت در زیر و حاشیه ی دستگاه پراکنده هستند نمایانگر محیط مناسب و گرمای مطبوع است. در روزهای اول بر روی بستر در نزدیکی دستگاه مادر، تکه های بزرگتی از مقوا یا کاغذ تمیز قرار داده شده و روی آنها مقداری دان جوجه، برای عادت پذیری آنها ریخته می شود. با ازای هر 100 قطعه جوجه دو عدد دان خوری یک متری، منظور می شود، آب خوری ها و دان خوری ها یه صورت یکی در میان و یکنواخت مستقر شوند. در ورودی سالن پرورش، ظرف مناسبی حاوی محلول ضد عفونی (گندزدایی) به منظور جلوگیری از داخل شدن عوامل بیماری زا قرار گیرد.

انتخاب تخم بلدرچین برای پرورش بلدرچین بسیار مهم است. در حقیقت کیفیت جوجه های تولیدی ارتباط زیادی به خصوصیات تخم دارد  (اندازه، وزن، شکل و غیره).

همان گونه که قبلاً ذکر شد تمامی تخم ها ی یک گروه بلدرچین تخم گذار به یک اندازه نیستند و ارتباط زیادی به سن پرنده دارند. تخم های اولیه عموماً کوچک بوده و جهت جوجه کشی مناسب نیستند. در واقع بزرگی جوجه بستگی به وزن تتخم دارد. جوجه های کوچک ضعیف تر بوده و جزو تولیدات حذفی به شمار می آیند. در صورت پرورش جوجه ی کوچک وزن کمتری در مقایسه با جوجه های بزرگتر عاید می شود. علاوه بر این به نظر می رسد که تخم های کوچک فاقد مواد غذایی کافی و لازم جهت تکمیل رشد جوجه در داخل تخم باشند. این پدیده دردستگاه جوجه کشی زمان بیرون آمدن جوجه از تخم مسئله ساز است. بنا به دلایل دیگری تخم بلدرچین بسیار بزرگ نیز مناسب جوجه کشی  نمی باشد. تخم بلدرچین جهت جوجه کشی می بایستی فرم مناسب و پوسته ی سالمی داشته باشند. جنسیت جوجه ها هیچ ارتباطی به بزرگی یا کوچکی، رنگ و فرم تخم ها ندارد و زمانی که تخم نطفه داری تولید می شود طبیعت به بهترین نحو از جنین داخل آن محافظت می کند. جنین در روی زرده تخم قرار دارد و زرده در قسمت مرکزی توسط دو رشته ی طناب مانند به حالت معلق نگه داری و محافظت می شود.

از جمله شرایط لازم جهت به دست آوردن جوجه ی بیشتر، عملکرد و مدیریت صحیح پرورش دهنده است. تمیز کردن تخم ها در حالت خشک بهتر از شستن آنهاست. در حالت دوم لایه ی طبیعی محافظ پوسته ی تخم بلدرچین برداشته شده و خطر ضایع شدن تخم ها افزایش می یابد. بطور معمول مدت زمان نگه داری تخم بلدرچین برای جوجه کشی نباید بیشتر از 7 روز باشد. هرچه تعداد روزهای نگه داری تخم ها افزایش یابد خطر بیرون نیامدن جوجه ها نیز زیاد می شود به گونه ای که در 3 هفتگی به 25 درصد و در 4 هفتگی به 10 درصد می رسد.

حداکثر دما برای نگه داری تخم بلدرچین برای جوجه کشی 15 درجه ی ساتی گراد است (نباید تخم ها در دمای زیر 4/4 و بالای 20 درجه سانتی گراد نگه داری شوند) در این حالت تا یک هفته تخم ها می بایستی در ماشین جوجه کشی وارد شوند. اگر این زمان قرار است افزایش پیدا کند بهتر دمای محیط حدود 12 درجه ی سانتی گراد بوده و رطوبت در حد 70 تا 800 درصد باشد. تخم هایی که برای مدت 5 تا 66 روز انتظار ماشین جوجه کشی را می کشند نیازی به اعمال بعضی اقدامات (مانند چرخش) در انبار را ندارند.